Posted on

Wollen Sie einen Looping machen?

Daar staat mijn doodskist! denk ik altijd als ik een vliegtuig zie waarmee ik ga reizen. Dat moet met mijn traumatische eerste vliegreis naar Sydney te maken hebben. Daar zit ik, 19 jaar en alleen op reis naar Australië. Ik kijk uren trillend en bevend als een rietje uit het raam. Tot een stewardess het niet meer kan aanzien en me meeneemt naar de cockpit (het was voor 9/11). We vliegen boven Dehli, en terwijl angstig tuur naar de ontelbare lichtjes, stellen de piloten me met behulp van hun indrukwekkende instrumenten gerust. Tevergeefs, ik blijf in de jaren die volgen met een onbestemd gevoel in het vliegtuig zitten. De hoogste tijd om er iets aan te doen. Ik pak een boek…

Wat opvalt in de meeste zelfhulpboeken is dat je dingen moet doen die buiten je comfortzone liggen. Bij managementgoeroes betekent dit dat je over gloeiende steenkolen moet lopen of moet gaan liggen op een spijkerbed. “Als je dit kan, kun je het andere ook!” schreeuwt Emile Ratelband (Leef die nog?) bijvoorbeeld tegen hete kolenlopers.

Een van de beste boeken op dit vlak is The 4-hour work week. Het eerste dat auteur Timothy Ferris aan de kaak stelt is: waarom doe je niet wat je stiekem gelukkig zou maken? Waarom ga je niet voor die droombaan, of wat houd je tegen om in een vliegtuig te zitten? Ferris geeft zelf het antwoord: angst. Angst voor het onbekende, om te falen of al je zekerheden te verliezen. Om dit te overwinnen stelt hij zogeheten comfort challenges voor zoals:

1. Onbekenden op straat aan blijven staren totdat zij wegkijken.
2. Elke dag op straat systematisch telefoonnummers van leden van de andere sekse vragen. (alleen te doen als vrijgezel;-)
Behoorlijke horroropdrachten als je het mij vraagt. Laat ik ze eens in een schema plaatsen.Cirkel-van-Angst

Er zijn drie zones. De comfort zone, de stretch zone en terreur zone. Het liefst ben je natuurlijk in de eerste zone, denk aan je woonkamer, een mooie dvd en knapperend haardvuur. Je vreest natuurlijk de terreur zone waar je ergste nachtmerries werkelijkheid worden. De stretch zone ligt daar tussenin. Het is de plek om dingen uit te proberen. Je stapt uit je comfort zone, maar wordt nog niet meteen voor de leeuwen gegooid. Dit is de zone waar je het meeste zou leren en groeien. Een dergelijke ervaring kan je klaarstomen voor het grotere werk in de terreur zone. Paradoxaal genoeg is dit ook de plek waar je dromen kunnen uitkomen. Ferris en Ratelband kennen dit principe en halen je daarom uit je comfort zone. “Als je dit kunt, kun je het andere ook!”

Is dat zo? Mijn vliegangst ontwikkelt zich jaren na het bezoekje aan de cockpit behoorlijk door. Dan krijg ik bij een huwelijk in Duitsland plots een korte vlucht in een zweefvliegtuigje aangeboden. Eerst wil ik niet, maar het is een cadeautje en ik wil me ook niet laten kennen bij de andere huwelijksgasten. Als de een na de ander vrolijk uit het vliegtuig stapt, stem ik als allerlaatste trillend toe. Eenmaal boven in de lucht is het vliegen verrassend aangenaam. Het geluid van motoren is afwezig en we zoeven heerlijk door de lucht. Ik bevind me geloof ik in de stretch zone!

Maar niet voor lang. De bejaarde Duitse hobbypiloot draait zich plotseling naar me toe, hij doet zijn ouderwetse vliegbril omhoog en vraagt: “Wollen Sie einen Looping machen?”

Wordt Vervolgd…

 

 

Posted on

Twijfelaars en keuzestressers, houd van je lot!

“Als ik de kaarten nu uitdeel, spelen we een bepaald klaverjasspelletje, maar als ik nog even doorschud hebben we een totaal ander spelletje. Het besluit of ik nu uitdeel, of nog even doorschud, bepaalt wie wint of verliest. Dat is het lot.” Ik kijk mijn broer aan. “Want als ik nu stop, geef ik je misschien wel pitkaarten.” Ik schud verder: “en met deze kaarten ga je wellicht nat.”

Mijn broer heeft dit vaker gehoord en vindt het verschrikkelijk. “Houd nou eens op, man! Deel nu maar uit. Zo kan je wel altijd blijven doordenken.” En dat klopt. Een vrijgezel denkt bijvoorbeeld: als ik vanavond uitga, ontmoet ik misschien de vrouw van mijn leven, maar wie weet gebeurt het wel als ik thuisblijf en pas morgen ga stappen.
Gek word je van die gedachte. Echte twijfelaars verlammen door dit soort vragen. Ze delen de kaarten niet meer uit, maar schudden eeuwig door.

Kun je invloed hebben op je lot? Dat is de grote vraag. Want het lot besluit of je goede kaarten krijgt of niet.
Sommige mensen vinden van niet en zeggen dat alles voorbestemd is. “Dit moest zo gebeuren!” Ik moest jou echt hier bij de Eiffeltoren ontmoeten. Een andere plek was ondenkbaar geweest! Iemand, God of het lot heeft hier een hand in gehad!” Anderen zijn nuchterder: “Je kunt er lang over praten of kort en er zijn veel toevalligheden op de wereld, maar die moesten zo gebeuren, omdat ze nu eenmaal zo zijn gebeurd.” De laatste gedachte vind ik verfrissend. Toevalligheden zijn er en niemand heeft die van tevoren uitgedacht.

De oude Romeinen dachten veel na over de invloed van het lot op het leven. Zo zei de beroemde filosoof Seneca: “Dus alles wat we moeten ondergaan, omdat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit, moeten we fier op ons nemen. Gelukkig is hij die tevreden is met zijn huidige lot, hoe dat ook mag zijn, en die positief staat tegenover de omstandigheden waarin hij verkeert.”

“Houd van je lot” (amor fati), beweren de stoïcijnen zelfs. Ook bij dood en verderf. Maar de Duitse denker Nietzsche voegde er jaren later aan toe dat dat niet betekent dat je alles zonder kritiek moet accepteren, want “je oefent zelf ook invloed uit op je werkelijkheid.” Je mag nooit passief of zelfgenoegzaam worden. Zeker dus geen slachtoffer worden. Bijvoorbeeld: ik val nu eenmaal op foute mannen.

Een populaire sportterm is: geluk dwing je af. En natuurlijk kun je het lot een handje helpen. Niet in een kaartspel, tenzij je steekt en vals speelt, maar een vrijgezel kan natuurlijk wel naar een bar gaan waarvan hij weet dat net dat ene meisje er vanavond is. Of hij gaat naar een feestje voor gelijkgestemde singles. Daar komt hij goed voor de dag, omdat hij mooie kleren heeft aangetrokken en de technieken etaleert, die hij heeft geleerd op zijn anti-verlegenheidscursus. Hij spreekt meisjes beleefd aan en trakteert ze op een drankje.

Het lot moet jouw keuzes niet teveel belemmeren. Daarom twijfelaars en keuzestressers, deel die kaarten maar gewoon uit! Het maakt allemaal niet zoveel uit. Speel met de kaarten die je krijgt. En als de vrijgezel charmant, grappig en verzorgd voor de dag komt, kan hij zeker die vrouw van zijn dromen ontmoeten. Hij heeft dan troefkaarten in handen!